Yakın bir galakside keşfedilen ve sadece milimetre dalga boyundaki radyo ışımalarında görülebilen gizemli bir gök cismi, bilim insanlarını şaşkına çevirdi.
Şimdiye kadar gözlemlenen hiçbir kozmik objeye benzemeyen bu yeni cisme “Punctum” adı verildi.
Şili’deki Universidad Diego Portales’ten Elena Shablovinskaia liderliğindeki ekip, keşfi ALMA (Atacama Büyük Milimetre/Milimetre altı Dizisi) teleskobuyla yaptı.
“Süper kütleli kara delikler dışında Punctum gerçekten güçlü bir kaynak” diyen Shablovinskaia, cismin kompakt yapıda olduğunu, güçlü ve düzenli bir manyetik alan barındırdığını ve yoğun enerji yaydığını belirtti.
SAMANYOLU’NA YAKIN
Punctum, Samanyolu Galaksisi’nin yakın komşularından, 11 milyon ışık yılı uzaklıktaki aktif NGC 4945 galaksisinde bulunuyor. Ancak optik ya da X-ışını gözlemlerinde görülemiyor; sadece milimetre dalga boyunda tespit edilebiliyor. Bu durum, cismin doğasını daha da gizemli hale getiriyor.
Punctum tipik magnetarlardan 10 bin ila 100 bin kat, mikro-kuasarlardan yaklaşık 100 kat, neredeyse tüm bilinen süpernovalardan 10 ila 100 kat daha parlak. Bu cisimlerin uzayın en güçlü kozmik nesneleri olduğu biliniyor.
HİÇBİRİNE UYMADI
Bilim insanları, Punctum’un senkrotron radyasyonu yaydığını düşünüyor. Bu tür ışıma, ışık hızına yakın hareket eden yüklü parçacıkların manyetik alanlarda spiral çizerek radyo dalgaları üretmesiyle oluşuyor. Ancak bilinen magnetar ve pulsarlar, Punctum kadar güçlü milimetre ışınımı yaymıyor.
Cismin ne olduğuna dair kesin bir fikir henüz yok. Olağandışı bir ortamda bulunan sıra dışı bir magnetar ya da yoğun maddeyle etkileşim halindeki bir süpernova kalıntısı olabileceği düşünülüyor. Ancak Punctum, bilinen hiçbir kategoriye tam olarak uymuyor.
Araştırmacılar, ALMA ile yapılacak daha detaylı gözlemlerin ve James Webb Uzay Teleskobu’nun olası kızılötesi verilerinin bu gizemi çözebileceğini umuyor.
Shablovinskaia, “Punctum bize milimetre dalga boyunda hala keşfedilecek çok şey olduğunu gösteriyor” dedi.
Keşfe ilişkin bilimsel makale, Astronomy & Astrophysics dergisinde yayınlanmak üzere kabul edildi.
